ಭಾರತವು ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 40 ತಾಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳು 32, ಮಿಶ್ರ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ 1 ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಬಂದಾಗ, ಭಾರತವು 7 ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಭಾರತವು ಅಪಾರವಾದ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭೂಮಿಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಸಾಧಾರಣ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ ಅದರಂತೆ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ರಕ್ಷಣೆ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಇಲ್ಲಿದೆ
1) ಗ್ರೇಟ್ ಹಿಮಾಲಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ
ಗ್ರೇಟ್ ಹಿಮಾಲಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶವು ಒಂದು ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿಯ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗವಾಗಿದ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಭಾರತದ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳು ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ಇದು ಚಿರತೆಗಳು, ಹುಲಿಗಳು ಮತ್ತು ಆನೆಗಳಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ನವಿಲುಗಳು ಮತ್ತು ಹಾರ್ನ್ಬಿಲ್ಗಳಂತಹ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಚಿಟ್ಟೆಗಳಂತಹ ಕೀಟಗಳು, ನಾಗರ ಮತ್ತು ಹಾವುಗಳಂತಹ ಸರೀಸೃಪಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು, ಮೀನುಗಳು, ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 2014
ವಿಸ್ತಾರ: 90,540 ಹೆಕ್ಟೇರ್
ಬಫರ್ ವಲಯ: 26,560 ಹೆಕ್ಟೇರ್
2) ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ, ಅಸ್ಸಾಂ
ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದು, ದಟ್ಟವಾದ ಮಳೆಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ಅಳಿವಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಕೊಂಬಿನ ಘೇಂಡಾಮೃಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಅನೇಕ ಇತರ ವನ್ಯಜೀವಿ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವೂ ಆಗಿದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 1985
ಹರಡುವಿಕೆ: 42,996 ಹೆಕ್ಟೇರ್
ಬಫರ್ ವಲಯ: ಎನ್ ಎ
3) ಕಿಯೋಲಾಡಿಯೊ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ,
ಕಿಯೋಲಾಡಿಯೋ ರಾಜಸ್ಥಾನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಈ ಸ್ಥಳವು ಬಾತುಕೋಳಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಚೀನಾ, ಸೈಬೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್ನಿಂದ ಪ್ಯಾಲೆಯಾರ್ಕ್ಟಿಕ್ ವಲಸೆ ಜಲಪಕ್ಷಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜಲಚರ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಚಳಿಗಾಲದ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಪರೂಪದ ಸೈಬೀರಿಯನ್ ಕ್ರೇನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 364 ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಕಿಯೋಲಾಡಿಯೊ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 1985
ಹರಡುವಿಕೆ: 2,873 ಹೆ
ಬಫರ್ ವಲಯ: ಎನ್ ಎ
4) ಮಾನಸ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ, ಅಸ್ಸಾಂ
ಈ ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ಭಾರತದ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ದೃಶ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಸಂದರ್ಶಕರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಮಾನಸ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ಹುಲಿ, ಜೌಗು ಜಿಂಕೆ, ದೊಡ್ಡ ಒಂದು ಕೊಂಬಿನ ಘೇಂಡಾಮೃಗ, ಪಿಗ್ಮಿ ಹಾಗ್ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಾಲ್ ಫ್ಲೋರಿಕನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 1985
ವಿಸ್ತಾರ: 39,100 ಹೆ
ಬಫರ್ ವಲಯ: ಎನ್ ಎ
5) ನಂದಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳ ಕಣಿವೆಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ್
ಉತ್ತರಾಖಂಡ್ ನಲ್ಲಿರುವ ನಂದಾದೇವಿಯ ಸೌಂದರ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳ ಕಣಿವೆಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಸರಿಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ. ಏಷ್ಯಾದ ಕಪ್ಪು ಕರಡಿ, ಕಂದು ಕರಡಿ, ಹಿಮ ಚಿರತೆ ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಕುರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಪರೂಪದ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸುಂದರವಾದ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಉದ್ಯಾನವನವು ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಭೂದೃಶ್ಯವು ರಮಣೀಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಪಾದಯಾತ್ರೆ, ಟ್ರೆಕ್ಕಿಂಗ್ ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 1988
ಹರಡುವಿಕೆ: 71,210 ಹೆ
ಬಫರ್ ವಲಯ: 514,857 ಹೆ
6) ಸುಂದರ್ಬನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
ಸುಂದರ್ಬನ್ಸ್ ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಭಾರತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದವು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾನದಿಯ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಹುಲಿಗಳು, ಸರೀಸೃಪಗಳು, ಜಲವಾಸಿ ಸಸ್ತನಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅಪರೂಪದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಮತ್ತು ಹೇರಳವಾದ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಇದನ್ನು ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ತಾಣವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 1987
ಹರಡುವಿಕೆ: 133,010 ಹೆ
ಬಫರ್ ವಲಯ: ಎನ್ ಎ
7) ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಗೋವಾ, ಕರ್ನಾಟಕ, ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಕೇರಳ
ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟಗಳು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳಾಗಿವೆ. ಅವು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪರ್ವತಗಳ ಸೌಂದರ್ಯವು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ವಿವಿಧ ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಜೀವ ರೂಪಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಸುಂದರವಾದ ಭೂದೃಶ್ಯಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಕೆಲವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹೈಕಿಂಗ್, ಬೈಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಪಿಂಗ್ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಶಾಸನದ ದಿನಾಂಕ: 2012
ಹರಡುವಿಕೆ: 795,315 ಹೆ
ಬಫರ್ ವಲಯ: ಎನ್ ಎ