
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಣಗಳಿವೆ, ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಿವೆ, ಚಾರಣ ತಾಣಗಳಿವೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತಾಣವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇಂದು ನಾವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಲಿದ್ದೇವೆ.

ಎಲ್ಲಿದೆ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು
ಲೋನಾವಾಲಾ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ 26 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ, ಲೋಹಗಡ್ ಕೋಟೆಯಿಂದ 20 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಪುಣೆಯಿಂದ 56 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ, ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಎಂದೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಪುಣೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಾವಲ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಮ್ಶೆಟ್ ಬಳಿ ಇರುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಗುಹೆಗಳಾಗಿವೆ.

2300 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು
ಈ ಗುಹೆಗಳು 2300 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಬೌದ್ಧ ಸ್ಮಾರಕಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಉನ್ನತ ಲೋನಾವಾಲಾ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಕಾರ್ನಾ ಗುಹೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಜಾ ಗುಹೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಲೋನಾವಾಲಾದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಬೌದ್ಧ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಬೌದ್ಧ ಶೈಲಿಯ ಕೆತ್ತನೆ
ಗುಹೆಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ 1 ನೇ ಶತಮಾನದೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಬೌದ್ಧ ಶೈಲಿಯ ಕೆತ್ತನೆಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಗುಹೆಗಳಿವೆ- ಚೈತ್ಯ (ಗುಹೆ -7) ಮತ್ತು ವಿಹಾರ (ಗುಹೆ -11). ಚೈತ್ಯ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ಸ್ತೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು 25 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಂಬಗಳಿವೆ, ಅದು ಪಕ್ಕೆಲುಬಿನ ಮೇಲ್ಚಾವಣಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಮೇಲ್ಚಾವಣಿಯನ್ನು ಆರ್ಥೋಗೋನಲ್ ಸ್ತಂಭಗಳು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ.

ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿರುವ ಗುಹೆ
ಮುಖ್ಯ ಗುಹೆಯ 25 ಸ್ತಂಭಗಳು ಆನೆಗಳು, ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ವಿಹಾರ ಅಥವಾ ಮಠವು 9 ಕೋಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಅಡ್ಡ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎರಡೂ ಗುಹೆಗಳು ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿವೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತನೆಗಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನುಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್-ವಾಟರ್ ಟ್ಯಾಂಕ್
ಎರಡು ಗುಹೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗುಹೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಣ್ಣ ಗುಹೆಗಳಿವೆ. ಅದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಧ್ಯಾನಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗುಹೆಗಳ ಕೆಳಗೆ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್-ವಾಟರ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ತಂಪಾಗಿರಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಡಿಮೆ ಅನ್ವೇಷಿತ ತಾಣ
1861 ರವರೆಗೆ, ಗುಹೆಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಗುಹೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಗುಹೆಗೆ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುತ್ತಾ ಅದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ಭಜಾ ಗುಹೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿರುವ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಜನರು ಭೇಟಿ ನೀಡುವಂತಹ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

350 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿವೆ
ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 350 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರುವ ಮೂಲಕ ಈ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಬೆಡ್ಸೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿವೆ, ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ 30 ನಿಮಿಷ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ಸಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಾದಿಯು ರಮಣೀಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಹಳ್ಳಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ತಲುಪುವುದು ಹೇಗೆ?
ಈ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಪುಣೆ ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಪುಣೆಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ವಿಮಾನದ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ನಂತರ ಕಾರನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದು.
ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಪುಣೆ. ಪುಣೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಾದ ಮುಂಬೈ, ನಾಗ್ಪುರ, ದೆಹಲಿ, ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ರೈಲು ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ಪುಣೆ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿದ ನಂತರ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳಿಗೆ ತಲುಪಲು ಕಾರನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಪುಣೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು 54 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಪುಣೆಯಿಂದ ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಸುಮಾರು 1 ಗಂ 27 ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬೆಡ್ಸೆ ಗುಹೆಗಳು ಕಮ್ಶೆಟ್ನಿಂದ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕಮ್ಶೆಟ್ನಿಂದ, ಪವನನಗರ ಅಥವಾ ಪವನ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಸುಮಾರು 7-9 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ನೇರ ರಸ್ತೆ ಬೆಡ್ಸೆ ಕಡೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ.