ಮರ್ಮಗೋವಾ 'ಪೆನಿನ್ಸುಲಾ' ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಪಣಜಿಗಿಂತಲೂ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವ ಪಟ್ಟಣವೆಂದರೆ ವಾಸ್ಕೊ ಡಾ ಗಾಮಾ. ಇದು ಗೋವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವೆಂದರೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕೇವಲ ವಾಸ್ಕೊ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಪಟ್ಟಣವು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಇದು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಿದ್ದು ಅತಿ ನಿರರ್ಗಳವಾದ ಮಾರ್ಗ ಹೊಂದಿರುವುದಾಗಿದೆ.
ಏಕೆಂದರೆ ಗೋವಾದ ಬಹುತೇಕ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗಗಳು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾಗಿರುವ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯ. ಇಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ ಇದು ಹಲವಾರು 'ಬಾಲಿವುಡ್' ಚಿತ್ರಗಳಿಗೂ ಕೂಡ ಆತಿಥೇಯವಾಗಿ ಮೆರೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಡಲ ತೀರಗಳೆಂದರೆ ಬೈನಾ, ಹಂಸಾ, ಬೊಗ್ಮಾಲೊ ಮತ್ತು ಅತಿ ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಹೆಸರು ಹೊಂದಿದಂತಹ 'ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಮದರ್ಸ್ ಹೋಲ್'. ಸಾವಿರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಈ ಕಡಲ ತೀರಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ! ಬನ್ನಿ...ಇನ್ನು 'ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಮದರ್ಸ್ ಹೋಲ್'ಗೆ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಪೇಚಾಟ ಭರಿತವಾದ ಹೆಸರು ಬರಲು ಹಿಂದಿರುವ ಕಾರಣ ತಿಳಿಯೋಣ.
ಮೂಲತಹವಾಗಿ ಇದೊಂದು ಚಿಕ್ಕದಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕಡಲ ತೀರವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ತಲುಪಲು 'ಫೊರ್ಟಾಲೆಜಾ ಸಾಂಟಾ ಕ್ಯಾಥರೀನಾ' ಕೋಟೆಯ ಅವಶೇಷಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಇಕ್ಕಟ್ಟಾಗಿರುವ ಜಾಗದ ಮುಖಾಂತರ ತೆವಳಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕು. ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ 'ಗ್ರ್ಯಾಂಡಮಾ' ಅಂದರೆ ಅಜ್ಜಿಯು ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತ ಮಕ್ಕಳ ಹಿಂದಿರುವಿಕೆಗೆ ಈ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಹೆಸರು ಬಂತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇಲ್ಲಿಯ ಬೊಗ್ಮಾಲೊ ಬೀಚ್ ನ ಹತ್ತಿರವಿರುವ 'ನವಲ್ ಅವಿಯೇಷನ್' ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಅಪರಾಹ್ನದ ಸಮಯ ಕಳೆಯಲು ಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಅಂದಿನ ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ಕಾಲದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಇಂದಿನ ವರೆಗಿನ ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ನಿಮಾನುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ವರ್ಕಾ ಕಡಲ ತೀರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ, 1624 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಮರ್ಮಗೋವಾ ಕೋಟೆಯಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಮಾರ್ಗೊ ಬಂದರಿನಿಂದಲೂ ಸಹ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಈ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬರಹಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದ್ದು ಕಡಲ ತೀರಗಳ ಹೊರತಾಗಿ ಅನ್ವೇಷಿಸಬಲ್ಲ ಯೋಗ್ಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಳೇನಾದರು ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಗೈಡ್ ಗಳಿಗೇನೂ ಇಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಮರಾಠರ ನಾಯಕನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಶಿವಾಜಿ ಕೋಟೆಯು ಕೂಡ ವಾಸ್ಕೊದಲ್ಲಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಅದ್ಭುತವಾದ ನಗರದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.
'ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಮದರ್ಸ್ ಹೋಲ್' ಬೀಚ್ ನಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಜನದಟ್ಟಣೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಶಾಪಿಂಗ್ ಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಡೊನಾ ಪೌಲಾಗೆ ಫೆರ್ರಿಯ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ಕೊಗೆ ಹೋಗುವುದು ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ಕೊ ಡಾ ಗಾಮಾ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವು ಹಲವು ರೈಲುಗಳ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ.
ಇನ್ನು ದಾಬೋಲಿಮ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಇಲ್ಲಿಂದ 4 ಕಿ.ಮೀ ಅಂತರದಲ್ಲಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಂಬೈ, ದೆಹಲಿಯಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಶೆಹರುಗಳಿಗೆ ವಿಮಾನಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಪಣಜಿಯಿಂದ ದಾಬೋಲಿಮ್ ಗೆ ಹೋಗಲು ಅಥವಾ ಬರಲು ವೊಲ್ವೊ ಬಸ್ಸಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕ್ಯಾಬಗಳೂ ಸಹ ಲಭ್ಯವಿವೆ.