ಅವಲೋಕನದ ವಿಜ್ಞಾನದ ಆರ್ಯಭಟ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ನೈನಿತಾಲ್ ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮನೊರಾ ಶಿಖರ ಮೇಲೆ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ನೈನಿತಾಲಿನಿಂದ 9 ಕಿ. ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. ಖಗೋಳ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ (ಖಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನ) ನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ, ಇದು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ದೂರದರ್ಶಕಗಳ (ಪೂರ್ವ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ) ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟ ರಾತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು 1955 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1961ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್, ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ, ಸೌರ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಇದು ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದೆ.