Click it and Unblock the Notifications
ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯದ್ಭುತವೆನಿಸಿಕೊ೦ಡಿರುವ ಕೆಲವು ಸ್ಮಾರಕಗಳ ನೆಲೆವೀಡಾಗಿದೆ ಭಾರತ. ಅ೦ತಹ ನಿಬ್ಬೆರಗಾಗಿಸುವ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಸೌ೦ದರ್ಯವಿರುವ ಸ್ಮಾರಕವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಾಗಿವೆ. ಬ೦ಡೆಯನ್ನು ಕೊರೆದು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳಿಸಿರುವ ಜಗತ್ತಿನ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಗುಹಾ ಸ೦ಕೀರ್ಣವು ಇದಾಗಿದ್ದು, ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು ಯುನೆಸ್ಕೋ ಜಾಗತಿಕ ಪಾರ೦ಪರಿಕ ತಾಣವೆ೦ದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 600 ಹಾಗೂ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1000 ದ ನಡುವೆ ರೂಪುಗೊ೦ಡ ಅತ್ಯ೦ತ ಸೊಗಸಾದ ಕೆತ್ತನೆಯ ಕೆಲಸಗಳ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳ ಪೈಕಿ ಕೆಲವನ್ನು ಈ ಗುಹೆಗಳು ಒಳಗೊ೦ಡಿವೆ.
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ದಟ್ಟ ಕಾನನಗಳ ನಡುವೆ ಹುದುಗಿರುವ ಎಲ್ಲೋರಾವು ನೂರಕ್ಕೂ ಮಿಕ್ಕ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಹೊ೦ದಿದ್ದು, ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಮೂವತ್ತನಾಲ್ಕು ಗುಹೆಗಳಷ್ಟೇ ಸ೦ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಬೌದ್ಧ, ಹಿ೦ದೂ, ಹಾಗೂ ಜೈನ ಕಲಾಪ್ರಕಾರಗಳ ಹಾಗೂ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಗಳ ಸು೦ದರ ಸ೦ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ಹಾಗೂ ಯಾದವರ೦ತಹ ಬಹುತೇಕ ಹಿ೦ದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಆಡಳಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಗುಹೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊ೦ಡವು.
ಹದಿನಾರನೆಯ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊ೦ಡಿರುವ ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಇಡೀ ಪ್ರಪ೦ಚದಲ್ಲಿಯೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಏಕಶಿಲಾ ಬ೦ಡೆಯ ಉತ್ಖನನವಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಆರ್ಕಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೇ ಆಫ಼್ ಇ೦ಡಿಯಾದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಸ೦ದರ್ಶಿಸಲು ಅತೀ ಸೂಕ್ತವಾದ ಕಾಲಾವಧಿ
ಚಳಿಗಾಲದ ತಿ೦ಗಳುಗಳಾದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಿ೦ದ ಫ಼ೆಬ್ರವರಿಯವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನವು ಶೀತಲವಾಗಿದ್ದು, ತ೦ಪಾಗಿದ್ದು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿ೦ದ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು ಅತ್ಯ೦ತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದ ತಿ೦ಗಳುಗಳಾದ ಜೂನ್ ನಿ೦ದ ಸೆಪ್ಟೆ೦ಬರ್ ವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹವಾಮಾನವು ಅಪ್ಯಾಯಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದರೂ ಕೂಡ, ಅತ್ತಿ೦ದಿತ್ತ ಓಡಾಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರವೆನಿಸೀತು.
ಎಲ್ಲೋರಾದಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯ ಅವಧಿಯು ತೀರಾ ದುಸ್ತರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏಕೆ೦ದರೆ, ಬೇಸಿಗೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನೀವು ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುವಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಸುಡುಬಿಸಿಲು ನಿಮಗೆ ಹಿತಕರವಾದ ಅನುಭವವನ್ನೇನೂ ಉ೦ಟುಮಾಡದು.
ಮು೦ಬಯಿಯಿ೦ದ ಎಲ್ಲೋರಾಕ್ಕೆ ತೆರಳಲು ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳು
ಮಾರ್ಗ # 1: ಚೆಡ್ಡಾ ನಗರ್ - ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 160 - ಮೋಗಾರ್ ರಸ್ತೆ - ಘೋತಿ-ಶಿರ್ಡಿ ರಸ್ತೆ - ಸಿನ್ನಾರ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 60 - ಸೋನೆವಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಉದಪುರ್ - ಮುಥಲಾನೆ ರಸ್ತೆ - ಎಲ್ಲೋರಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 52 - ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು (ಪ್ರಯಾಣ ದೂರ: 327 ಕಿ.ಮೀ. ಪ್ರಯಾಣಾವಧಿ: 6 ಘ೦ಟೆಗಳು).
ಮಾರ್ಗ # 2: ಚೆಡ್ಡಾ ನಗರ್ - ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ಹೈವೇ - ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 160 - ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಹೆದ್ದಾರಿ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 30 - ವೈಜಾಪುರ್ ರಸ್ತೆ - ಔರ೦ಗಾಬಾದ್-ಮಾಲೆಗಾ೦ವ್ ರಸ್ತೆ - ಎಲ್ಲೋರಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 52 - ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು (ಪ್ರಯಾಣ ದೂರ: 341 ಕಿ.ಮೀ. ಪ್ರಯಾಣಾವಧಿ: 6 ಘ೦ಟೆ 10 ನಿಮಿಷಗಳು).
ಮಾರ್ಗ # 3: ಚೆಡ್ಡಾ ನಗರ್ - ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 61 - ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 60 - ವೈಡುವಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಉದಪುರ್ - ಮುಥಲಾನೆ ರಸ್ತೆ - ಔರ೦ಗಾಬಾದ್-ಮಾಲೆಗಾ೦ವ್ ರಸ್ತೆ - ಎಲ್ಲೋರಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 52 - ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು (ಪ್ರಯಾಣ ದೂರ: 364 ಕಿ.ಮೀ. ಪ್ರಯಾಣಾವಧಿ: 7 ಘ೦ಟೆ 30 ನಿಮಿಷಗಳು).
ಮಹುಲಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲೊ೦ದು ಚಾರಣ
ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ಕೋಟೆಯು ಇ೦ದು ಚಾರಣಿಗರ ಪಾಲಿನ ಅಕ್ಕರೆಯ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಮಹುಲಿ ಕೋಟೆಯು ಥಾಣೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಶಿಖರವಾಗಿದೆ. ಮು೦ಬಯಿಯಿ೦ದ 70 ಕಿ.ಮೀ. ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮಹುಲಿ ಕೋಟೆಯು ಅಸನ್ಗಾ೦ವ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೌನ್ನತ್ಯವನ್ನು ಹ೦ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಬೆಟ್ಟಗಳಾದ್ಯ೦ತ ಹರಡಿಕೊ೦ಡಿದೆ ಮಹುಲಿ ಕೋಟೆ. ಒ೦ದು ಪುಟ್ಟ ಶಿವಾಲಯ ಹಾಗೂ ಮೂರು ಗುಹೆಗಳು ಕೋಟೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಚುಕ್ಕೆಗಳೋಪಾದಿಯಲ್ಲಿ ಒ೦ದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೊ೦ದಿವೆ. ಮಹುಲಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಕೋಟೆಯು ಇದೀಗ ಅಭಯಾರಣ್ಯವೆ೦ದು ಘೋಷಿತವಾಗಿದೆ.
ಇಗತ್ಪುರಿ
ಇಗತ್ಪುರಿ ಎ೦ಬ ಚಿತ್ರಪಟಸದೃಶ ಸೊಬಗಿನ ಗಿರಿಧಾಮವು ಅಸನ್ಗಾ೦ವ್ ನಿ೦ದ ಸುಮಾರು 50 ಕಿ.ಮೀ. ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸ೦ಪನ್ಮೂಲಗಳಿ೦ದ ತು೦ಬಿಕೊ೦ಡಿರುವ ಇಗತ್ಪುರಿಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಸಿಕ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒ೦ದು ಸು೦ದರ ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣವಾಗಿದೆ.
ಇಗತ್ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ಸ೦ದರ್ಶಿಸಲೇಬೇಕಾದ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳು ಇವುಗಳಾಗಿವೆ: ಅಮೃತೇಶ್ವರ್ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಒ೦ಟೆ ಕಣಿವೆ, ಭತ್ಸಾ ನದಿ ಕಣಿವೆ, ಕಲ್ಸುಬಾಯಿ ಶಿಖರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥರ್ ಸರೋವರ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲಿನತ್ತ ಪಾರಾಗುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಮಾಡಿಸಿದ೦ತಹ ತಾಣಗಳು ಇವುಗಳಾಗಿವೆ.
ಸಿನ್ನಾರ್ ನ ಗೊ೦ಡೇಶ್ವರ್ ದೇವಸ್ಥಾನ
ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಶ್ರೀ ಗೊ೦ಡೇಶ್ವರ್ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸಿನ್ನಾರ್ ನಲ್ಲಿರುವ, ಕಪ್ಪುಶಿಲೆಗಳಿ೦ದ ನಿರ್ಮಾಣಗೊ೦ಡಿರುವ ಒ೦ದು ಸು೦ದರ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಹೇಮದ್ಪತಿ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿ೦ದ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಮತ್ತಿತರ ಗುಡಿಗಳಿವೆ. ಭಗವಾನ್ ಗಣೇಶ, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು, ಭಗವತಿ ಪಾರ್ವತಿ, ಹಾಗೂ ಸೂರ್ಯ ಭಗವ೦ತನಿಗೆ ಈ ಗುಡಿಗಳು ಅರ್ಪಿತವಾಗಿವೆ.
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವೊ೦ದು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತವೇ ಆಗಿದ್ದು, ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1069 ರಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ. ಯಾದವ ಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸಚಿವರೋರ್ವರಿ೦ದ ಹೇಮದ್ಪತಿ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯು ಜನಪ್ರಿಯಗೊ೦ಡಿತು. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊ೦ಡ ಹಲವಾರು ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಇದೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದವು. ಇ೦ದಿಗೂ ಸಹ ತನ್ನ ಆಕಾರವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊ೦ಡಿರುವ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ದೇವಸ್ಥಾನಗಳ ಪೈಕಿ ಗೊ೦ಡೇಶ್ವರ್ ದೇವಸ್ಥಾನವೂ ಒ೦ದಾಗಿದೆ.
ಶಿರ್ಡಿ
ಭಾರತದ ಅತ್ಯ೦ತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಹಾಗೂ ಪವಿತ್ರವಾದ ತಾಣಗಳಲ್ಲೊ೦ದಾಗಿರುವ ಶಿರ್ಡಿಯು ಸಿನ್ನಾರ್ ನಿ೦ದ 58 ಕಿ.ಮೀ. ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯ೦ತ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸ೦ತ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವು ಶಿರ್ಡಿಯು ಆಗಿತ್ತೆ೦ದು ನ೦ಬಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಲವು ದೇಗುಲಗಳಿರುವ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವು ಶಿರ್ಡಿ ಆಗಿದೆ.
ಶಿರ್ಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗುರುಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿಯೇ ಸಾಯಿ ಬಾಬಾರವರು ತಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದ ಬಹುಕಾಲವನ್ನು ಕಳೆದರೆ೦ಬ ನ೦ಬಿಕೆ ಇದೆ. ವಾರದ ಎಲ್ಲಾ ದಿನಗಳ೦ದೂ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಐದು ಘ೦ಟೆಯಿ೦ದ ರಾತ್ರಿ ಹತ್ತು ಘ೦ಟೆಯವರೆಗೂ ಇದು ತೆರೆದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಸಮಾಧಿ ಮ೦ದಿರ್ ಹಾಗೂ ದ್ವಾರ್ಕಾಮಯಿಗಳು ಶಿರ್ಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ೦ದರ್ಶಿಸಲೇಬೇಕಾದ ಇನ್ನಿತರ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ.
ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು
ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು ಒ೦ದು ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದವು. ಕೆಲವು ಗುಹೆಗಳು ಸನ್ಯಾಸಾಶ್ರಮಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಕೆಲವು ಗುಹೆಗಳು ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಕೆಲವು ಗುಹೆಗಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತಾಣಗಳಾಗಿದ್ದು, ಭಕ್ತಾದಿಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಈಗಾಗಲೇ ಸೂಚಿಸಿರುವ೦ತೆ, ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು ಬೌದ್ಧ, ಹಿ೦ದೂ, ಹಾಗೂ ಜೈನ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಗಳುಳ್ಳವಾಗಿದ್ದು, ಅ೦ತೆಯೇ ಇವುಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಬಹುದು.
ಮೊದಲ ಹನ್ನೆರಡು ಗುಹೆಗಳು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮೀಯರಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಹದಿಮೂರರಿ೦ದ ಇಪ್ಪತ್ತೊ೦ಭತ್ತನೆಯವರೆಗಿನ ಗುಹೆಗಳು ಹಿ೦ದೂಗಳಿಗೆ ಸೇರಿವೆ, ಹಾಗೂ ಮೂವತ್ತರಿ೦ದ ಮೂವತ್ತನಾಲ್ಕನೆಯವರೆಗಿನ ಗುಹೆಗಳು ಜೈನರಿಗೆ ಸೇರಿವೆ. ವಿವಿಧ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ಗುಹೆಗಳ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಗುಹೆ
ಹನ್ನೆರಡು ಬೌದ್ಧ ಗುಹೆಗಳ ಪೈಕಿ, ಹತ್ತನೆಯ ಗುಹೆಯು ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಗುಹೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅತ್ಯ೦ತ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಗುಹೆಯೆನಿಸಿಕೊ೦ಡಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಯ ಒಳಭಾಗದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಅದೆಷ್ಟು ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಅದೆಷ್ಟು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆಯೆ೦ದರೆ, ಗುಹೆಯ ಬ೦ಡೆಯು ಮರದ ತೊಲೆಯ೦ತಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಈ ಗುಹೆಯು ಶಿಲ್ಪಕರ್ಮಿಯ ಗುಹೆಯೆ೦ದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ತನ್ನ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ 15 ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಿರುವ ಗೌತಮ ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆಯುಳ್ಳ ಏಕೈಕ ಪ್ರಾರ್ಥನಾಲಯ ಅಥವಾ ಚೈತ್ಯ ಗೃಹವು ಈ ಗುಹೆಯಾಗಿದೆ. ಗೌತಮ ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆಯು ಉಪದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಭ೦ಗಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಗುಹೆಯು ಎ೦ಟು ಉಪಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಹೊ೦ದಿದೆ.
ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನ
ಹದಿನಾರನೆಯ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಏಕಶಿಲೆಯನ್ನು ಕೊರೆದು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳಿಸಿರುವ, ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಶಿವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಬ೦ಡೆಯನ್ನು ಕೊರೆದು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳಿಸಿರುವ ಜಗತ್ತಿನ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಹಿ೦ದೂ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ ಈ ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಈ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ವ೦ಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒ೦ದನೇ ಕೃಷ್ಣನು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳಿಸಿರುವನೆ೦ದು ನ೦ಬಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಗುಹಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತಕ್ಕೆ ಎ೦ಥವರಾದರೂ ದ೦ಗಾಗಲೇಬೇಕು. ಸ೦ಶೋಧಕರ ನ೦ಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಗುಹೆಯ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯನ್ನು ಮೊದಲು ಕೆತ್ತಲಾರ೦ಭಿಸಿ ಬಳಿಕ ಕೆಳಭಾಗದತ್ತ ಕೆತ್ತನೆಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮು೦ದುವರೆಸಲಾಗಿದೆ. ಒ೦ದು ವೇಳೆ ಈ ಗುಹೆಯ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯವು ಮು೦ಭಾಗದಿ೦ದ ಆರ೦ಭಗೊ೦ಡಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಯಶ: ಇದು ದಿಟವಾಗಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲವೇನೋ.
ರಾಮೇಶ್ವರ್ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ದಶಾವತಾರ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಎಲ್ಲೋರದಲ್ಲಿ ಸ೦ದರ್ಶಿಸಲೇಬೇಕಾದ ಇನ್ನಿತರ ಎರಡು ಸು೦ದರವಾದ ಹಾಗೂ ನಾಜೂಕಾದ ನಿರ್ಮಾಣಗಳಾಗಿವೆ.
ಜೈನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು
ಬೌದ್ಧ ಹಾಗೂ ಹಿ೦ದೂ ಗುಹೆಗಳಷ್ಟು ಜೈನ ಗುಹೆಗಳು ವಿಶಾಲವಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ ಸಹ, ಈ ಗುಹೆಗಳು ಅತ್ಯ೦ತ ಸೊಗಸಾದ ಹಾಗೂ ಸವಿಸ್ತಾರವಾದ ಕುಶಲಕಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡಿದೆ. ಒ೦ಭತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನಗೊ೦ಡ ಇ೦ದ್ರ ಸಭಾ ಎ೦ಬ ಮೂವತ್ತೆರಡನೆಯ ಗುಹೆಯು ಏಕಶಿಲಾ ಗುಡಿಯನ್ನೊಳಗೊ೦ಡಿದೆ.
ಕೆತ್ತನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿ೦ದ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಮೂವತ್ತನೆಯ ಗುಹೆಯು ಕೈಲಾಸ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇದನ್ನು ಛೋಟಾ ಕೈಲಾಸ್ ಅಥವಾ "ಪುಟ್ಟ ಕೈಲಾಸ" ಎ೦ದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸೀ ಸ್ಥಳಗಳ ಕುರಿತು ಮು೦ದೆ ಓದಿರಿ.
ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ
ಭಾರತದ ಹನ್ನೆರಡು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿ೦ಗಗಳ ಪೈಕಿ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿ೦ಗವಾಗಿರುವ ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಭಕ್ತರ ಅತ್ಯ೦ತ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ್ ಪದದ ಭಾವಾರ್ಥವು "ಕರುಣಾಳು ಭಗವ೦ತ" ಎ೦ದಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಿರುವ ತಾಣದಿ೦ದ ಕೆಲವೇ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳಷ್ಟೇ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಒ೦ದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಸ೦ಭವಿಸಿದ್ದ ಹಿ೦ದೂ-ಮುಸ್ಲಿ೦ ಕದನಗಳ ಕಾರಣದಿ೦ದ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಹಾನಿಗೀಡಾಗಿದ್ದ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿದೆ.
ಜೌರ೦ಗಾಬಾದ್
ಔರ೦ಗಾಬಾದ್ ಒ೦ದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಗರವಾಗಿದ್ದು, ಮೊಘಲ್ ದೊರೆ ಔರ೦ಗಜೇಬನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಜೌರ೦ಗಾಬಾದ್, ಎಲ್ಲೋರಾದಿ೦ದ 30 ಕಿ.ಮೀ. ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಒ೦ದು ವೇಳೆ ನೀವು ಎಲ್ಲೋರಾದ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಸ೦ದರ್ಶಿಸಲು ಆಗಮಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಜೌರ೦ಗಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಇರುವುದರಿ೦ದ, ಅವುಗಳ ಸ೦ದರ್ಶನದಿ೦ದಲೂ ನೀವು ವ೦ಚಿತರಾಗುವ೦ತಿಲ್ಲ.
ದಖ್ಖನ್ ನ ತಾಜ್ ಎ೦ದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಬೀಬೀ ಕಾ ಮಕ್ಬರಾವು ಆಗ್ರಾದ ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ನೊ೦ದಿಗೆ ಅತ್ಯ೦ತ ಸೊಗಸಾದ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೊ೦ದಿದೆ. ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ನ ಚಿಕಣಿ ರೂಪದ೦ತಿದೆ ಬೀಬೀ ಕೀ ಮಕ್ಬರಾ. ಪ೦ಚಕ್ಕಿ ವಾಟರ್ ಮಿಲ್, ದೌಲತಾಬಾದ್ ಕೋಟೆ, ಸಲೀ೦ ಅಲಿ ಕೆರೆ, ಇವೇ ಮೊದಲಾದವು ಜೌರ೦ಗಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.
