ಸಪ್ತಶೃಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದ್ದೀರಾ? ಇದು ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಏಳು ಶಿಖರಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಈ ಮಂದಿರವನ್ನು ಸಪ್ತಶೃಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಬನ್ನಿ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ ಎಲ್ಲಿದೆ? ಇದರ ವಿಶೇಷತೆ ಏನು ಅನ್ನೋದನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ.
ಎಲ್ಲಿದೆ ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಿ ಮಂದಿರ
PC:Dharmadhyaksha
ವಾನಿ ನಿಂದ 26 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ನಾಸಿಕ್ನಿಂದ 65 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಿ ಮಂದಿರ ನಂದೂರಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ಇರುವ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು 1,230 ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಸಪ್ತಶೃಂಗ ಪರ್ವತವು ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ದಂಡಕಾರಣ್ಯ ಎಂಬ ಕಾಡಿನ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಲಾರ್ಡ್ ರಾಮ, ಸೀತಾ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರೊಂದಿಗೆ ದೇವತೆಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರು ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.
ದಾವಣಗೆರೆಯ ಬಾತಿ ಗುಡ್ಡಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದೀರಾ?
51 ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವತೆಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡ 51 ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಕೂಡ ಒಂದು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವಿರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ದೇವಿ ಸತಿಯ ಬಲಗೈ ಬಿದ್ದಿತ್ತು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ
PC: AmitUdeshi
ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ದೇವಿ. ಬೆಟ್ಟದ ಪಾದದ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಎಮ್ಮೆಯ ತಲೆಯಿದೆ, ಅದನ್ನು ರಾಕ್ಷಸ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಯೆಲ್ಲಾಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಘಂಟೆ ಗಣೇಶನಿಗೆ ಘಂಟೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ರೆ ಸಕಲ ಕಷ್ಟ ದೂರವಾಗುತ್ತದಂತೆ!
ಏಳು ಶಿಖರದ ತಾಯಿ
PC:AmitUdeshi
ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ದೇವಿಯು ಉನ್ನತ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ವಯಂಬು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಅವಳು ಏಳು ಶಿಖರಗಳು ಸುತ್ತಲೂ ಇದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಹೆಸರು- ಸಪ್ತಶೃಂಗ ಮಾತಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಅಂದರೆ ಏಳು ಶಿಖರದ ತಾಯಿ ಎಂದರ್ಥ.
ದೇವಿಯ ಶೃಂಗಾರ
PC: Dharmadhyaksha
ದೇವಿಯ ಮೂರ್ತಿಯು ಬೃಹತ್-ಸುಮಾರು 10 ಅಡಿ ಎತ್ತರವಾಗಿದ್ದು, 18 ಕೈಗಳಿಂದ, ವಿವಿಧ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಕುಂಕುಮದಿಂದ ಲೇಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಿಯನ್ನು ಉನ್ನತ ಕಿರೀಟ, ಬೆಳ್ಳಿಯ ಮೂಗು ಉಂಗುರ ಮತ್ತು ನೆಕ್ಲೇಸ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬನವಾಸಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡೋಕೆ ಏನೇನೆಲ್ಲಾ ಇದೆ ಗೊತ್ತಾ?
ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವ
PC: Dharmadhyaksha
ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವವೆಂದರೆ ಚೈತ್ರೋತ್ಸವ. ಉತ್ಸವದ ದೊಡ್ಡ ದಿನವಾದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ದಿನದಂದು ಈ ಹಬ್ಬವು ರಾಮ ನವಮಿ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ದೇವತೆಗಳ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಆಶಿಸುವ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುವ ಹಬ್ಬ ಇದಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ಮಹಿಳೆಯರು ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ
PC: Dharmadhyaksha
ಭಕ್ತರು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆ ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿ ಮತ್ತು ಚೋಲಿ (ಕುಪ್ಪಸ)ಗಳನ್ನು ದೇವತೆಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಆಚರಣೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ದೇವತೆಗೆ ಮಾಡಿದ ಇತರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅರ್ಪಣೆಗಳೆಂದರೆ ಬೆಳ್ಳಿಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಕಣ್ಣುಗಳು. ನವರಾತ್ರಿಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಒಳ ಭಾಗದ ಸುತ್ತ ಸೂಕ್ತ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಕುಂಕುಮದ ವೃತ್ತವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸಪ್ತಶತಿ, ಏಳು ನೂರು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇವತೆಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಸಹ ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದಾಂಡೇಲಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳನ್ನು ಕಳೆಯಿರಿ
ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಸೇರುತ್ತಾರೆ
PC: Dharmadhyaksha
ಹಬ್ಬದ ಅಂತಿಮ ದಿನದಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಜನರು ಹಾಜರಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಉತ್ಸವದ ಕೊನೆಯ ಮೂರು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಮತ್ತು ನವರಾತ್ರಿಯನ್ನೂ ಸಹ ವೈಭವಯುತ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
470 ಮಟ್ಟಿಲುಗಳಿವೆ
PC:Dharmadhyaksha
ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಲುಪಲು ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಕಡಿದು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗ, ವಾಹನ ಚಲಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು 1150 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. 470 ಮಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಹತ್ತುವ ಮೂಲಕ ದೇವಸ್ಥಾನ ತಲುಪಬಹುದು. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಕೇವಲ 45 ನಿಮಿಷಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದವರಿಗೆ ಟ್ರಾಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ.
ತಲುಪುವುದು ಹೇಗೆ?
PC:Dharmadhyaksha
ಈ ದೇವಾಲಯದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅನೇಕ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ನಾಂದಿಕ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಯಿಂದ ಡಿಂಡೋರಿ ಮಾರ್ಗವು 39 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಮತ್ತು ಪಿಂಪಲ್ಗಾಂವ್ ಬಸ್ವಂತ್ ಮೂಲಕ 51 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನದುರ್ಗಾಂವ್ ಗ್ರಾಮದ ಮಾರ್ಗವು ಅತ್ಯಂತ ಸುಲಭವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ವಾನಿಯಿಂದ 14 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯಾಲಯವಾದ ನಾಸಿಕ್ನಿಂದ 60 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 3 (NH 3) ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 17 (ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) ನಾಶಿಕ್ ಅನ್ನು ವಾಣಿ ಮತ್ತು ನಂದೂರಿಯ ಗ್ರಾಮಗಳ ಬಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಳದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆಯ ಬಸ್ಸು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಬೆಟ್ಟಗಳ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಔಷಧೀಯ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿವೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.