Click it and Unblock the Notifications
ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಅಥವಾ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಅಥವಾ ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನವೂ ಒಂದು. ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಿಶೇಷತೆ ಏನು ಅನ್ನೋದನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ.
7 ನೇ ಮತ್ತು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು
ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಚಾಲುಕ್ಯ ವಂಶದವರು 7 ನೇ ಮತ್ತು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಜೈನ ದೇವಾಲಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಹತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾಗರಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು.
ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶೈಲಿ
ಸಂಗಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ದಟ್ಟವಾದ ಪಿರಮಿಡ್ ರಚನೆಯು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಗಮನಾರ್ಹ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ದೇವಾಲಯಗಳೆಂದರೆ ಅವಳಿ ದೇವಾಲಯಗಳು ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯಗಳು. ಎರಡೂ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಮೇಲೆ ವಿಜಯದ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ II ರ ಇಬ್ಬರು ರಾಣಿಯರಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಎರಡೂ ದೇವಾಲಯಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಚೀಪುರಂನ ಕೈಲಾಸನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕಿತ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದು
ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ 400 ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನವು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಗೆ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಭವ್ಯವಾದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ.
ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು
PC: Ms Sarah Welch
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯಿಂದ 8ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ಮುಖಮಂಟಪಗಳನ್ನು ಮೂರು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಭಾಗಶಃ ಕುಸಿದುಹೋದ ಕಲ್ಲಿನ ನಂದಿ ಮಂಟಪವನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಎದುರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ಕಂಬದ ಕೋಣೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಿಂದ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಖಮಂಟಪ ಮತ್ತು ಹಾಲ್‌ನ ಕಂಬಗಳು ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಂಚತಂತ್ರದಿಂದ ಅದ್ಭುತವಾದ ಕೆತ್ತನೆಗಳ ದೇವರುಗಳು ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ದೇವಾಲಯದ ಚಾವಣಿಯು ಸುಂದರವಾದ ಚಿತ್ರಣಗಳಿಂದ ಸಹ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಗುಡಿಗಳು
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮಹಿಶಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ , ಗುರುಕುಲ, ಮಹಾಭಾರತದ ದೃಶ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣ ಯುದ್ಧಗಳು, ಯಶೋಧರ ಚರಿತಾ, ರಾಯಲ್ ಲೇಡಿ, ಕಾಮಾ ಮತ್ತು ವಸಂತ, ಮಂಗ ಮತ್ತು ಮೊಸಳೆ, ಆನೆಯನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಲಾಗ್ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕ ದ್ವಾರಪಾಲಕರ ದೃಶ್ಯಗಳು. ಮಹಾಮಂಟಪವು ಸೀಲಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಆನೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಮಹಿಶಾಸುರಮರ್ದಿನಿ ಗುಡಿ ಇದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನ ಗುಡಿ ಇದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಎರಡೂ ಖಾಲಿಯಾಗಿದೆ. ನಂದಿ ಮಂಟಪದ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ನಂದಿ ಗರ್ಭಗುಡಿ ಇದೆ.
 |
ತಲುಪುವುದು ಹೇಗೆ?
ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲುವನ್ನು ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು, ಮೊದಲಿಗೆ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ತಲುಪ ಬೇಕು ಮತ್ತು ನಂತರ ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ ಹೋಗಬಹುದು. ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಬಾದಾಮಿಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಕೆಎಸ್ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್ಸುಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ.
ಇಲ್ಲಿಗೆ ಸಮೀಪದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಬಾದಾಮಿ. ಇದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಸುಮಾರು 10 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇನ್ನು ಸಮೀಪದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ.
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಾಲಯ
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಾಲಯವು ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದ್ದು, ಕಾಂಚಿಯ ಪಲ್ಲವರ ಮೇಲೆ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ II ರ ವಿಜಯದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಇದನ್ನು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಶಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಕಲ್ಲಿನ ಮಂಟಪದ ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.
ಅದ್ಭುತ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು
ಈ ದೇವಾಲಯದ ಹೈಲೈಟ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಮುಖಮಂಟಪದ ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾಗಿರುವ ರಥದಲ್ಲಿ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಸೂರ್ಯನ ಶಿಲ್ಪ. ವಿರಾಪಾಕ್ಷ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಇತರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಿಲ್ಪಗಳು ರಾವಣ ಎತ್ತುವ ಮೌಂಟ್ ಕೈಲಾಶ್, ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ನರಸಿಂಹ, ಪಾರ್ವತಿಯ ಮದುವೆ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ ಯುದ್ಧ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಭೀಮ ಮತ್ತು ಧೂರ್ಯೋಧಾನ, ಭೀಷ್ಮ ಪತನ, ರಾಮಾಯಣದಿಂದ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಸಮುದ್ರ ಮಂಥನ, ಮೃಥ್ಯುಂಜಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ದ್ವಾರಪಾಲಕರು, ಮುಖಮಂಟಪ, ತಾವರೆ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮ ಮುಂತಾದ ಅದ್ಭುತ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ದೇವಾಲಯದ ಹೊರಗಿನ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹನುಮಾನ್ ಸಂಜೀವನಿ ಬೆಟ್ಟ, ಗಜೇಂದ್ರ ಮೊಕ್ಷ ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳಿವೆ.
