ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಕಂಗ್ರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳ. ಪ್ರವಾಸಿ ಪ್ರಿಯರು ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ನೋಡಲೇಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ದಲೈ ಲಾಮಾ ಅವರ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಕಂಗ್ರಾ ನಗರದಿಂದ 8 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಮೇಲ್ಭಾಗ ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಕೆಳಗಿನ ವಿಭಾಗವು ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ ಮೇಲಿನ ವಿಭಾಗವು 3 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮೆಕ್ಲಿಯೋಡ್ಗಂಜ್ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಬಹುತೇಕ ಜನರು ಈ ಸ್ಥಳದ ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸವಿಯಲು ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರಂತೂ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಎರಡು-ಮೂರು ಬಾರಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಹಾಗೆ ನೀವು ಧರ್ಮಶಾಲಾಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ನೀವು ಧರ್ಮಶಾಲಾದ ಕೆಲವು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲೇಬೇಕು.
ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಳ
16 ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯಲು ಜನರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹಿಂದಿಯ ಧರಮ್ ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ಎಂಬ ಪದಗಳಂತೆ ಕಂಡರೂ, ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಪದವು ಎರಡು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಧ ಎಂದರೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ರಾಮ್ ಎಂದರೆ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಳ. ಇಂದು, ಇದು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನ್ವೇಷಕರಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯ ತಾಣವಾಗಿ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
'ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸಸ್' ಸಹ ಬಳಸಿದೆ
ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಇತಿಹಾಸವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿವಿಲ್ ಸೇವೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಕೆಲವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಟ್ರಂಕ್ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಹಲವರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಅದೆಷ್ಟೇ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಇದ್ದರೂ ಇದು ಈಗ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
ಸೌಹಾರ್ದತೆಯಿಂದ ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಜನರು
ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಸುಮಾರು 100,000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಗರವಾಗಿದೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಧರ್ಮದವರು ಪರಸ್ಪರ ಸೌಹಾರ್ದತೆಯಿಂದ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಿಂದೂಗಳು, ಬೌದ್ಧರು, ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ಖರು ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಗರದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅವರವರ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ದೇವಾಲಯವೆಂದರೆ ಬಹಾಯಿ ಲೋಟಸ್ ಟೆಂಪಲ್.
ಇದು ನಗರದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಧಾರ್ಮಿಕ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಮಸೀದಿಗಳು, ಚರ್ಚುಗಳು ಮತ್ತು ಗುರುದ್ವಾರಗಳನ್ನು (ಸಿಖ್ ದೇವಾಲಯಗಳು) ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಚಂದನ್ ನಾಥ ದೇವಾಲಯವು 1,000 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂಗಳ ಜನಪ್ರಿಯ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಟಿಬೆಟ್ನಿಂದ ಬಂದ ದಲೈ ಲಾಮಾ
1959 ರಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧದ ದಂಗೆಯ ನಂತರ ದಲೈ ಲಾಮಾ ಟಿಬೆಟ್ನಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಭಾರತವನ್ನು ತಲುಪಿದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರಿಗೆ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಡಯಾಸ್ಪೊರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದಲೈ ಲಾಮಾ ಅವರ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಧರ್ಮಶಾಲೆಯು ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.
ದತ್ತು ಪಡೆದ ರಾಜ
ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೂ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. 1947 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ವಿಭಜನೆಯಾದಾಗ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ರಚನೆಯಾದಾಗ, ಅನೇಕ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ರಾಜ ಮಹಾರಾಜ ಹರಿ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಈ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಲು ಭೂಮಿ ನೀಡಿದರು. ಇಂದು, 2,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ನಗರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 5% ಮುಸ್ಲಿಮರು ಇದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಹೀಗೆ ಆಯೋಜಿಸಿ…
ಮೊದಲನೆಯ ದಿನ ಗಗ್ಗಲ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ, ಕ್ಯಾಬ್ನಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಹೋಟೆಲ್ಗೆ ತಲುಪಿ. ನಂತರ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದು ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನೋಡಲು ಹೊರಡಿ. ಧರ್ಮಶಾಲಾದಲ್ಲಿರುವ ಬೌದ್ಧ ಮಠಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. ಮೆಕ್ಲಿಯೊಡ್ಗಂಜ್ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತ್ಸುಗ್ಲಾಗ್ಖಾಂಗ್ ಮಠ ಮತ್ತು ನಾಮ್ಗ್ಯಾಲ್ ಮಠಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆಯಿರಿ.
ಎರಡನೆಯ ದಿನ ಧರ್ಮಶಾಲಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮತ್ತು ಧೌಲಾಧರ್ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಿ. ನಂತರ, ಧರ್ಮಶಾಲಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದಾಲ್ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ತೆರಳಿ. ನಂತರ, ಧರ್ಮಶಾಲಾದಿಂದ ಕೇವಲ 20 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಂಗ್ರಾ ಕೋಟೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ.
ಮೂರನೆಯ ದಿನ ಮಕ್ಲಿಯೋಡ್ಗಂಜ್ನಲ್ಲಿರುವ ಭಾಗ್ಸುನಾಗ್ ಜಲಪಾತ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. ನಂತರ, ಮೆಕ್ಲಿಯೋಡ್ಗಂಜ್ನಲ್ಲಿರುವ ಟ್ರಿಯುಂಡ್ ನಲ್ಲಿ 2-3 ಗಂಟೆಗಳ ಸಣ್ಣ ಚಾರಣವನ್ನು ಆನಂದಿಸಿ. ಕೊನೆಗೆ ಹೋಟೆಲ್ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ.