ರಜಪೂತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾದ, ರಾಜ ಪ್ರಹಲಾದನ ನಿಂದ ಪ್ರಾರಮ್ಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಾಲನಪುರ ಪ್ರಸ್ತುತ ಬನಸ್ತ್ಕಾಂತಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಲೋಹನಿ ಆಫ್ಘಾನರ ಆಡಳಿತ  ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಗುಜರಾತಿನ ರಾಜ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಎಂದು ಕೂಡ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈಗಿನ ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲನಪುರ ಏಜೆನ್ಸಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳದ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅರಾವಳಿ ಶ್ರೇಣಿಯಿದೆ ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಬರಮತಿ ನದಿಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಈ ನಗರವು ಏಳು ಬಾಗಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಿಥಿಲಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.ಶಿಮ್ಲಾ ಗೇಟ್, ದೆಹಲಿ ಗೇಟ್, ಮೀರಾ ಗೇಟ್ ಮತ್ತು ಗಥಮಾನ್ ಗೇಟ್ ಗಳು ಆ ಏಳು ಬಾಗಿಲುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು.ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳಾದ ಕೀರ್ತಿಸ್ಥಂಭ ಮತ್ತು ಜೋರವರ ಅರಮನೆಗಳಂತವು ಪಾಲನಪುರದ ಗತಕಾಲದ ವೈಭವವನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತವೆ.ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಜೈನರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಕಷ್ಟು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ರಾಜ ಪ್ರಹಲಾದನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ  ಪಲ್ಲವಿಯ ಪಾರ್ಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಅಥವಾ ಮೋಟು ದೇರಸರ್ ಮತ್ತು ನನು ದೇರಸರ್ ಜೈನರ ಪ್ರಮುಖ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ. ಕೀರ್ತಿಸ್ಥಂಬದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವ ಪರಮೇಶ್ವರ ಮಹಾದೇವ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಮೋಟ ರಾಮ್ ಜಿ ಮಂದಿರ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ. ಪಾಲನಪುರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳೆಂದರೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅಂಬಾಜಿ ದೇವಾಲಯ, ಕೇದಾರನಾಥ ಮಹಾದೇವ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಬಲರಾಮ ಮಹಾದೇವ ದೇವಾಲಯ.

ಹವಾಮಾನ

ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಪಾಲನಪುರದಲ್ಲಿ ಹದವಾದ ಮಳೆಯಿಂದ ವಾತಾವರಣ  ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಧಗೆ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲ ಅತಿ ತಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ.